Καλωδιωμένο παρατηρητήριο βυθού

Το κύριο επιστημονικό αντικείμενο και στόχος της Ευρωπαϊκής υποδομής δικτύων παρατηρητηρίων-εργαστηρίων βυθού (ESFRI EMSO) είναι η μακροχρόνια παρατήρηση σε πραγματικό χρόνο περιβαλλοντικών διεργασιών και αλλαγών που συσχετίζονται με την αλληλεπίδραση μεταξύ της γεώσφαιρας, βιόσφαιρας και υδρόσφαιρας και την δημιουργία χρονοσειρών δεδομένων σε επίπεδο δεκαετιών. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην παρακολούθηση του βενθοπελαγικού οικοσυστήματος και βιοποικιλότητας, των επικίνδυνων γεωλογικών, γεωφυσικών φαινομένων όπως σεισμοί, υποθαλάσσιες κατολισθήσεις, τσουνάμι, τουρβιδιτικές ροές-βενθικές «καταιγίδες», αλλα και στην επίδραση των κλιματικών αλλαγών στο βαθύ υδρολογικό περιβάλλον και το οικοσύστημα, στην υδροακουστική και βιοακουστική με ιδιαίτερη έμφαση στην παρακολούθηση πελαγικών ιχθυοπληθυσμών και θαλάσσιων θηλαστικών. Επίσης αποτελούν βασικό τμήμα του συστήματος της έγκαιρης προειδοποίησης για κύματα tsunami. Για την επίτευξη των στόχων της ερευνητικής υποδομής απαιτείται διεπιστημονική συνέργεια και χρήση εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών μέτρησης επεξεργασίας και ανάλυσης των μετρούμενων δεδομένων. Έτσι παραδοσιακές τεχνολογίες και μετρητικές τεχνικές συνεργάζονται με σύγχρονα συστήματα με στόχο την συγκέντρωση κατά το δυνατόν πληρέστερου όγκου δεδομένων τα οποία στη συνέχεια τροφοδοτούν τα μοντέλα ανάλυσης και πρόβλεψης για μία πλήρη και αξιόπιστη αποτίμηση των περιβαλλοντικών αλλαγών.

Tο ολοκληρωμένο επιστημονικό καλωδιωμένο παρατηρητήριο/εργαστήριο πυθμένα στο «Ελληνικό» site (EMSO-Hellenic εικόνα1.) έχει υλοποιηθεί στην θέση του Ποσειδών-Πυλος περίπου 12-13 χιλιόμετρα Ανατολικα της Μεθώνης και σε βάθος 1580μ. Η προτεινόμενη θέση αντιπροσωπεύει επιστημονικά την ευρύτερη περιοχή του Δυτικού τμήματος του Ελληνικού τόξου από την Δ. Κρήτη έως την ΝΔ Πελοπόννησο (ευρύτερη επιστημονική περιοχή «HELLENIC SITE» σύμφωνα με την προπαρασκευαστική φάση EMSO-PP) αλλά και των γεωδυναμικών, υδρολογικών, κλιματικών και βιολογικών διεργασιών που διέπουν την Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελληνική περιοχή που ευρίσκεται στο Δυτικό τμήμα του Ελληνικού τόξου (Hellenic site) αποτελεί μία από τις προτεινόμενες θέσεις στην προπαρασκευαστική φάση της Ευρωπαϊκής υποδομής ESFRI-EMSO (http://www.emso-eu.org/management) αλλά και του προηγηθέντος Ευρωπαϊκού προγράμματος αριστείας ESONET-NoE και αποτελεί μέρος του πανευρωπαϊκού δικτύου μετρητικών σταθμών-παρατηρητηρίων EMSO ERIC (http://emso.eu/). Ο νέος σταθερά εγκατεστημένος στο βυθό σταθμός-παρατηρητήριο τροφοδοτείται με ενέργεια από καλώδιο οπτικών ινών συνδεδεμένο με την ξηρά το οποίο έχει την δυνατότητα να μεταφέρει μεγάλο όγκο δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Με αυτό τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα να υπάρξει αλληλοσυμπλήρωση των παραμέτρων και διεργασιών που παρατηρούνται σε όλη την στήλη του νερού από την επιφάνεια της θάλασσας έως τον βυθό και τα υποστρώματά του.